Makaleler

Sayılarla Türkiye’ de DEPREM GERÇEĞİ

 
Yaşanan acılar ve can kayıpları en büyük bedelleri deprem gerçeğinin. Birde maliyet boyutu var tabi ki. Depremin ülke bütçesine verdiği zarar kadar başka bir afet veya olay olduğunu düşünmüyorum.
 
İsterseniz geçmişten bugüne yaşanan en büyük depremlerin hikayelerine kısaca bakalım. Sonrasında ise sizlere çok acı bir tablo sunacağız. Kandilli Rasathanesinden alınan verilerle bir tablo oluşturduk ve bu tabloda ülkemizde gerçekleşen son yüzyılın büyük olarak sınıflandırılan depremlerini inceledik. İlginç verilere tablo sonunda ulaşabilirsiniz.



1509 BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİ
Osmanlı döneminde ilk büyük deprem Marmara Denizi’ nde Adalar
yakınlarında 10 Eylül 1509 yılında meydana gelmiştir. Depremin büyüklüğü ve
meydana getirdiği ağır hasar sebebiyle halk arasında Kıyamet-i Suğra (Küçük
Kıyamet) olarak adlandırılmıştır.
İstanbul ve civar şehirlerin 40 gün boyunca sallandığı
edinilen bilgiler arasındadır. Halk kapalı mekanları terk edip günlerce bağ,
bahçe ve sokak gibi açık yerlerde konaklamıştır.
Depremde 160.000 nüfusa ve 35.000 yerleşim birimine sahip
olan İstanbul’da aralarında Osmanlı hanedanından kişilerin de bulunduğu 130.000
kişi ölmüş 1070 ev tamamen yıkılmıştır.
1509 Büyük İstanbul Depremi
 24 MAYIS 1719 DEPREMİ
İstanbul ve çevresinde meydana gelen deprem büyük hasarlara
yol açmıştır. İstanbul ve çevresi büyük zarar görmüştür. Çok sayıda binanın
yıkılmasının yanında Mihrimah Sultan Cami’ nin ve birçok medresenin
kubbelerinde çökmeler meydana gelmiştir. Camiler ve hamamlar yıkılmış, Yedikule
ile Ahırkapı arasındaki sur ve burçlarda da hasarlar meydana gelmiştir. Bu
depremin büyük hasarlara yol açtığı yerlerden biri de İzmit’tir
24 Mayıs 1719 Depremi
 
22 MAYIS 1766 DEPREMİ
Osmanlı tarihinin ağır hasar bırakan depremlerinden biri de
22 Mayıs 1766 da meydana geldi. İki dakika boyunca devam eden depremde, ahşap
ve kargî pek çok yapı yıkıldı. Çok sayıda insan hayatını kaybetti. Depremi
takip eden artçı depremler de 3 ay kadar devam etti. Fatih Sultan Mehmed’ in
yaptırdığı Fatih Cami tamamen yıkıldı.
Yaşanılan bu deprem İstanbul’un geçirdiği en ağır
depremlerden biri olarak kayıtlara geçmiştir. Kapalı çarşı, Surlar, Baruthane,
Saraçhane, Tophane, Yeniçeri kışlaları ve birçok caminin yıkılmasının yanında
Topkapı Sarayındaki zayiat da bu depremin bıraktığı hasarlardandır.
22 Mayıs 1766 Depremi
10 TEMMUZ 1894 DEPREMİ
Osmanlı döneminde meydana gelen son büyük deprem 10 Temmuz
1894 tarihinde gerçekleşti. Geniş bir alanda hissedilen ve yine büyük zararlara
yol açan deprem ”Büyük hareket-i arz” adıyla tarihe geçti. Eminönü ve Fatih
viraneye dönmüş, camiler ve minareler yıkılmıştır. En çok zarar Kapalıçarşı’ da
meydana gelmiş, tüm yapı yıkılmıştır. Bu depremde en fazla etkilenen yerlerden
biri de Yalova ve Adapazarı’ dır.
18 Temmuz 1894 Depremi
 27 ARALIK 1939 BÜYÜK ERZİNCAN DEPREMİ
Türkiye tarihinin en ciddi deprem felaketi olarak tarihe
geçen bu deprem Erzincan’da meydana gelmiştir. Yaklaşık 33.000 kişi depremde
hayatını kaybetmiş, 100.000 kişi de yaralanmıştır. 116.000 civarında binanın
yıkıldığı bilinen Erzincan depremi dünyada meydana gelen büyük depremlerden
biri olarak sayılmaktadır.
1939 Büyük Erzincan Depremi
26 KASIM 1943 LADİK DEPREMİ
Samsun’un Ladik ilçesi yakınlarında 26 Kasım 1943 te meydana
gelen 7.6 şiddetindeki deprem geniş bir alanı etkilemiş, doğuda Taşova’dan,
batıda Ilgaz’ a kadar uzanan kasaba ve köylerde hissedilmiştir. Büyük kayıpların
olduğu bu depremde de 2300’ e yakın insan yaşamını yitirmiş 5.000 kişi
yaralanmış ve binaların %75 i yıkılmıştır.
1943 Samsun Ladik Depremi
 
19 AĞUSTOS 1966 VARTO DEPREMİ
Muş’un Varto ilçesinde 19 Ağustos 1966 yılında meydana gelen
deprem Türkiye tarihinin büyük hasarlara yol açan depremlerinden bir tanesidir.
Aynı yıl içinde Varto’da iki ayrı deprem meydana gelmiştir.
İlk deprem 7 Mart tarihinde gerçekleşti. Bu deprem 14
kişinin ölümüyle ve 75 kişinin yaralanmasıyla sonuçlandı. İkinci deprem 19
Ağustos’da meydana geldi. Asıl hasar bırakan ve yıkıcı olan deprem ikinci
depremdi. 2400’ e yakın ölü ve 1500’ e yakın yaralı olduğu bilinmektedir.
1966 Muş Varto Depremi
 24 KASIM 1976 MURADİYE DEPREMİ
Van’ ın Muradiye ilçesinde meydana gelen depremdir. Depremde
enkaz altında ölenlerin yanı sıra -17 dereceleri bulan hava sıcaklığı sonucunda
donarak ölümler de meydana gelmiştir. Hava şartları kötü olduğundan, yağmur ve
kar yağışları da meydana gelmiş ve yardım çalışmalarını oldukça kötü
etkilemiştir.
Bölgenin 1939 Erzincan depreminden sonra yaşadığı en
şiddetli deprem olarak bilinir. 4.000 e yakın insan ölmüş , 500 e yakın insan
yaralanmış ve 10.000 e yakın bina hasar almıştır.
1976 Van Muradiye Depremi
17 AĞUSTOS 1999 GÖLCÜK DEPREMİ
17 Ağustos 1999 sabahı 03:02 de gerçekleşen, Kocaeli/Gölcük
merkezli depremdir. Büyük çapta can ve mal kaybının yaşandığı son dönemlerde
yaşanan en şiddetli depremdir. 17 Ağustos depremi tüm Marmara Bölgesinde,
Ankara’dan İzmir’ e kadar geniş bir alanda hissedildi.
Resmi raporlara göre 18.000 e yakın kişinin öldüğü, 25.000 e
yakın kişinin de yaralandığı bilinmektedir. Resmi olmayan bilgilere göre 50.000
ölüm ve 100.000 civarında yaralı olduğu söylenmektedir. Deprem gerek büyüklük
gerekse verdiği hasar bakımından son yüzyılın en büyük depremlerinden biridir.
1999 Kocaeli Gölcük Depremi
 23 EKİM 2011 VAN DEPREMİ
Van’ ın Tabanlı ilçesi merkezli olarak 2011 yılında meydana
gelen depremdir. bu depremden yaklaşık iki hafta sonra Van-Edremit merkezli bir
deprem de aynı öncü depremi gibi şiddetli şekilde Van ve ilçelerinde
hissedilmiştir. Bu iki depremde 700 e yakın insan hayatını kaybetmiş, yaklaşık
2.000 kişi de yaralanmıştır.
Deprem nedeniyle paniğe kapılan birçok insan kenti terketmiş
ve çevre okullarda öğretime belirli bir süre ara verilmiştir. Yaklaşık iki
buçuk ay sonra açılan okulların ardından yerel halkın yaşamı normale dönmeye
başlamıştır.
2011 Van Depremi

Sayılarla Deprem Gerçeği

TARİH
Saat
(T.S.)
YER
ŞİDDET
MAG
(Ms)
CAN
KAYBI
HASARLI
BİNA
29.04.1903
01:46
Malazgirt (MUŞ)
IX
6.7
600
450
9.08.1912
03:29
Mürefte (TEKİRDAĞ)
X
7.3
216
5540
4.10.1914
00:07
BURDUR
IX
6.9
300
6000
13.09.1924
16:34
Horasan (ERZURUM)
IX
6.8
60
380
7.08.1925
08:46
Dinar (AFYON)
VIII
5.9
3
2043
22.10.1926
21:59
KARS – ERMENİSTAN
VIII
6
355
31.03.1928
02:29
Torbalı (İZMİR)
IX
6.5
50
2500
18.05.1929
08:37
Suşehri (SİVAS)
VIII
6.1
64
1357
7.05.1930
00:34
TÜRKİYE–İRAN SINIRI
X
7.2
2514
19.07.1933
22:07
Çivril (DENİZLİ)
VIII
5.7
20
200
4.01.1935
16:41
Erdek (BALIKESİR)
VIII
6.4
5
600
19.04.1938
12:59
KIRŞEHİR
IX
6.6
160
4066
22.09.1939
02:36
Dikili (İZMİR)
IX
6.6
60
1235
21.11.1939
10:48
Tercan (ERZİNCAN)
VII
5.9
43
27.12.1939
01:57
ERZİNCAN
X-XI
7.9
32968
116720
13.04.1940
08:29
YOZGAT-KAYSERİ
VIII
5.6
1000
23.05.1941
21:51
MUĞLA
VIII
6
200
10.09.1941
23:53
Erciş (VAN)
VIII
5.9
192
600
12.11.1941
12:04
ERZİNCAN
VIII
5.9
15
15.11.1942
19:01
Bigadiç (BALIKESİR)
VIII
6.1
16
2187
21.11.1942
16:01
Osmancık (ÇORUM)
VIII
5.5
2
150
20.12.1942
16:03
Erbaa (TOKAT)
IX
7
3000
32000
20.06.1943
17:32
Hendek (ADAPAZARI)
IX
6.6
336
2240
27.11.1943
00:20
Ladik (SAMSUN)
IX-X
7.2
4000
40000
1.02.1944
05:22
Gerede-Çerkeş
(BOLU)
IX-X
7.2
3959
20865
25.06.1944
06:16
Gediz (UŞAK)
VIII
6
21
3476
6.10.1944
04:34
Ayvalık (BALIKESİR)
IX
6.8
30
5500
20.03.1945
09:58
Ceyhan-Misis(ADANA)
VIII
6
13
2500
21.02.1946
17:43
Ilgın (KONYA)
VIII
5.5
12
3349
31.05.1946
05:12
Varto-Hınıs (MUŞ)
VIII
5.9
839
3000
23.07.1949
17:03
Karaburun (İZMİR)
IX
6.6
7
865
17.08.1949
20:44
Karlıova (BİNGÖL)
IX
6.7
450
3500
8.04.1951
23:38
İskenderun(ANTAKYA)
VIII
5.8
6
13
13.08.1951
20:33
Kurşunlu (ÇANKIRI)
IX
6.9
50
3354
3.01.1952
08:03
Hasankale (ERZURUM)
VIII
5.8
41
701
22.10.1952
19:00
Ceyhan–Misis (ADANA)
VIII
5.6
10
617
18.03.1953
21:06
Yenice
(ÇANAKKALE)
IX
7.2
265
6750
7.09.1953
05:58
Kurşunlu
(ÇANKIRI)
VIII
6
2
230
16.07.1955
09:07
Söke-Balat
(AYDIN)
IX
6.8
23
470

 

TARİH
Saat
(T.S.)
YER
ŞİDDET
MAG
(Ms)
CAN
KAYBI
HASARLI
BİNA
20.02.1956
22:31
ESKİŞEHİR
VIII
6.4
1
2819
25.04.1957
04:25
FethiyeRodos(MUĞLA)
IX
7.1
67
3200
26.05.1957
08:33
Abant
(BOLU)
IX
7.1
52
5200
25.04.1959
02:26
Köyceğiz
(MUĞLA)
VIII
5.9
775
23.05.1961
04:45
FethiyeRodos(MUĞLA)
VIII
6.3
61
18.09.1963
18:58
Çınarcık
(İSTANBUL)
VIII
6.3
1
230
30.01.1964
19:45
Tefenni
(BURDUR)
VIII
5.7
39
14.06.1964
15:15
MALATYA
VIII
6
8
847
6.10.1964
16:31
Manyas
(BALIKESİR)
IX
7
23
5398
13.06.1965
22:01
DENİZLİ
VIII
5.7
14
488
7.03.1966
03:16
Varto-Hınıs
(MUŞ)
VIII
5.6
14
1100
19.08.1966
14:22
Varto
(MUŞ)
IX
6.9
2396
20007
22.07.1967
18:56
Mudurnu(ADAPAZARI)
IX
6.8
89
7116
26.07.1967
20:53
Pülümür
(TUNCELİ)
VIII
5.9
97
1282
3.09.1968
10:19
Bartın
(ZONGULDAK)
VIII
6.5
29
2478
23.03.1969
23:08
Demirci
(MANİSA)
VIII
5.9
945
28.03.1970
03:48
Alaşehir
(MANİSA
VIII
6.5
53
3072
6.04.1969
05:49
Karaburun
(İZMİR)
VIII
5.9
1360
28.03.1970
23:02
Gediz
(KÜTAHYA)
IX
7.2
1086
19291
19.04.1970
15:29
Gediz
(KÜTAHYA)
VIII
5.8
1360
23.04.1970
11:01
Demirci
(MANİSA)
VIII
5.6
411
12.05.1971
08:25
BURDUR
VIII
5.9
57
3227
22.05.1971
18:43
BİNGÖL
VIII
6.8
878
9111
6.09.1975
12:20
Lice
(DİYARBAKIR)
VIII
6.6
2385
8149
24.11.1976
14:22
Muradiye
(VAN)
IX
7.5
3840
9232
5.07.1983
15:01
Biga
(ÇANAKKALE)
VIII
6.1
3
85
30.10.1983
07:12
ERZURUM
– KARS
VIII
6.9
1155
3241
18.09.1984
15:26
Balkaya
(ERZURUM)
VIII
6.4
3
570
5.05.1986
06:35
Doğanşehir(MALATYA)
VIII
5.9
7
824
6.06.1986
13:39
Doğanşehir(MALATYA)
VIII
5.6
1
1174
7.12.1988
09:41
Kars
– ERMENİSTAN
X
6.9
4
546
13.03.1992
19:08
ERZİNCAN
VIII
6.8
653
8057
15.03.1992
18:16
Pülümür
(TUNCELİ)
VII
5.8
439
6.11.1992
21:08
Doğanbey
(İZMİR)
VII
6
55
28.01.1994
17:45
MANİSA
VI
5.1
44
1.10.1995
17:57
Dinar
(AFYON)
VIII
6.1
90
14156
5.12.1995
18:49
Kığı
(TUNCELİ)
VI+
5.7
1
14.08.1996
01:55
Mecitözü
(AMASYA)
VI+
5.6
1
2606
22.01.1997
17:57
ANTAKYA
VI+
5.4
1
1841
13.04.1998
18:14
Karlıova (BİNGÖL)
VI
5
148

 

TARİH
Saat
(T.S.)
YER
ŞİDDET
MAG
(Ms)
CAN
KAYBI
HASARLI
BİNA
27.06.1998
16:55
Ceyhan
(ADANA)
VIII
6.2
146
31463
17.08.1999
03:01
Gölcük
(KOCAELİ)
X
7.8
17480
73342
12.11.1999
18:57
DÜZCE
IX
7.5
763
35519
6.06.2000
05:41
Orta
(ÇANKIRI)
VII
6.1
1
1766
15.12.2000
18:44
Sultandağı
(AFYON)
VII
5.8
6
547
25.06.2001
16:28
OSMANİYE
VII
5.5
66
3.02.2002
09:11
Çay
– Sultandağı (AFYON)
VII
6.4
44
622
27.01.2003
07:26
Pülümür
(TUNCELİ)
VII
6.2
1
50
1.05.2003
03:27
BİNGÖL
VIII
6.4
176
6000
25.03.2004
21:30
Kandilli-Aşkale(ERZURUM)
VII
5.6
9
1280
2.07.2004
01:30
Doğubayazıt
(AĞRI)
VII
5.1
17
1000
11.08.2004
18:48
Sivrice
(ELAZIĞ)
VII
5.9
25.01.2005
18:44
Hakkari
VII
5.9
12.03.2005
09:36
Karlıova
(BİNGÖL)
VI
5.7
14.03.2005
03:55
Karlıova
(BİNGÖL)
VII
5.9
23.03.2005
23:44
Karlıova
(BİNGÖL)
VI
5.7
6.06.2005
10:41
Karlıova
(BİNGÖL)
VI
5.7
17.10.2005
08:45
Sığacık
Körfezi (İZMİR)
VI
5.7
17.10.2005
12:46
Sığacık
Körfezi (İZMİR)
VII
5.9
21.10.2005
00:40
Sığacık
Körfezi (İZMİR)
VII
5.9
9.02.2007
04:22
Sivrice
(ELAZIĞ)
VI
5.5
21.02.2007
13:05
Sivrice
(ELAZIĞ)
VII
5.9
20.12.2007
11:48
Bala
(ANKARA)
VII
5.7
27.12.2007
01:47
Bala
(ANKARA)
VI
5.5
8.03.2010
04:32
Başyurt-Karakoçan
(ELAZIĞ)
VII
6.1
42
8.03.2010
09:47
Başyurt-Karakoçan
(ELAZIĞ)
VI
5.6
19.05.2011
23:15
Simav
(Kütahya)
VI
5.9
3
22.09.2011
06:22
Cengerli-Refahiye
(ERZİNCAN)
VI
5.6
23.10.2011
13:41
Van
VIII
7.2
644
17005
23.10.2011
13:56
Van
Gölü
VI
5.6
23.10.2011
14:32
Halkalı
(VAN)
VI
5.6
23.10.2011
23:45
Mollakasım
(VAN)
VI
5.9
25.10.2011
17:55
Değirmenözü
(VAN)
VI
5.6
9.11.2011
21:23
Edremit
(VAN)
VI
5.6
40
10.06.2012
15:44
Ölü
Deniz Açıkları (AKDENİZ)
VI
6
14.06.2012
08:52
Yeniköy-Silopi
(ŞIRNAK)
V
5.5
8.01.2013
16:16
Kuzey
Ege Denizi
VI
6.2
15.06.2013
19:10
GİRİT
ADASI-AKDENİZ
VI
6.0
17.06.2013
00:39
GİRİT
ADASI-AKDENİZ
VI
5.7
28.12.2013
17:21
ANTALYA KÖRFEZİ-AKDENIZ
VI
6.0
24.05.2014
12:25
GÖKÇEADA
AÇIKLARI- EGE DENİZİ
VII
6.8
Son söz olarak tabloya baktığımızda 1903 yılından bu yana yaşanan depremlerde 83088 insanımızın hayatını kaybettiğini görüyoruz. İlginç noktalardan bir diğeri ise yukarıda verdiğimiz tarihlerde yayınlanan yönetmeliklerden hiç ders alınmamış olunması. Tarihlerle büyük can kayıplı depremleri karşılaştırdığınızda ne demek istediğimizi daha iyi anlayacaksınız. Yorum sizlerin.
Deprem bir gerçek ve tekrar gelecek. Çünkü tektonik plakalar hareket etmeye devam ediyor.
Umarız yine olmaz diyemeyeceğiz.
Dileğimiz can kayıpları ve büyük yıkımlar yaşamadan atlatmamız.
Lütfen yazımızı paylaşarak deprem gerçeğini meslektaşlarımıza ve inşaat işi ile uğraşan tüm insanlara bir kez daha hatırlatın. Yorumlarınızı Bekliyoruz…

Daha Fazla Göster

Mühendis Çekmecesi

Yöneticilerin Kontrol Sağladığı Ortak Kullanım Yönetim Hesabı

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu