Önüm Arkam Sağım Solum MÜTEAHHİT !
Merhabalar;
Bugün yine düşüncelere boğulduk. Bir sürü müteahhit varken nasıl bu kadar inşaat mühendisi boşta kalır diye kara kara düşündük ve araştırmaya başladık. Buyrun beraber inceleyelim.
Öncelikle şunu belirtelim, basında da dikkatinizi çekmiştir şayet sektörle ilgileniyorsanız. Türkiye’ deki müteahhit sayısı 330.000 civarında. Yani yaklaşık her 250 kişiden biri müteahhit. Peki Avrupa da durum nasıl? Avrupa’nın bana göre lokomotif ülkesi olan Almanya ya baksak yeterli sanırım. Almanya da ki müteahhit sayısı sadece 3.800. Tüm Avrupa da ise 30.000 dolaylarında. Bu da demektir 10 Avrupa kadar müteahhit sayısına sahibiz. Peki bu 330.000 kişinin kaçı gerçek manada müteahhit? İşte sorun burada. Fakat bu soru bizi başka bir soruya götürüyor.
Nasıl müteahhit olunur?
Ticaret odasına kaydını müteahhit olarak tescil ettirmiş bulunan 18 yaşını doldurmuş her T.C. vatandaşı yapı müteahhidi olabiliyor. Müteahhit olmak için gerekli belgeler aşağıda sıralanıyor:
GERÇEK KİŞİ İÇİN:
1- Başvuru Formu (Adres, Telefon Bilgileri, T.C. Numaraları Gibi İlgili Tüm Haneler Eksiksiz Doldurulacak.)
2- Kimlik Fotokopisi
3- Ticaret Odası Kayıt Belgesi (Aslı veya Aslı gibidir onaylı sureti) 2018 yılı içinde alınmış olacak. (Faaliyet alanında inşaat ile ilgili kodlar bulunacaktır)
4- Vergi Levhası Fotokopisi
5- Banka Dekontu [Yukarıda yazılan belgelerin Müdürlüğümüz Yapı Müteahhitliği Başvuru bölümünde incelenmesinden sonra alınacak referans numarası ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Döner Sermaye hesabına 2.000 TL yatırılacaktır.] (EFT/HAVALE KABUL EDİLMEMEKTEDİR)
Bu kadar basit… Hiç mesleki yeterlilikle ilgili veya sermaye ile ilgili bir şart vs yok. Bu durumdan faydalanarak kat veya bir iki daire karşılığı alabileceği arsa bulan birazda parası olan bakkalı kuaförü ve daha bir çok meslek grubundan insan müteahhit oldu.
Sektörün büyük markaları müteahhit enflasyonunu son dönemde daha fazla dikkate getirmeye başladı. İfadeler şöyle: Gayrimenkul firmaları devlet ihaleleri için nasıl bazı koşulları yerine getirmek zorundalar ise bu standartlar özel projelerine izinlerde de aranmalı. Devlet ihalelerinde firmalardan vergi borcu yoktur belgesi, teminat ve iş bitirme belgesi isteniyor. Sermaye durumuna bakılıyor. Ancak gayrimenkul sektöründe proje yapmak için böyle bir koşul yok. Giriş için bir inşaat şirketi kurmak yeterli. Başka koşul aranmıyor.
Nasıl önlemler alınabilir? Bu konuda öneriler var. Şöyle sıralıyorlar: Sermaye ve teknik yeterlilik olsun. İlk defa girenlere inşaat büyüklüğü sınırı getirilsin. Bilançolarına bakılarak ilk kez girenlere 1000 metrekare sınırı uygulanabilir. Vergi borcu varsa izin verilmemeli. İşini bitirdikten sonra katlamalı olarak aldığı iş miktarını artırabilir. Sektöre denetimsiz girişler Bağdat Caddesi gibi bölgelerde acı sonuçlar vermeye başladı. Şayet sektörde böyle bir önlem alınmazsa bu sektör geneline yayılan iflaslara yol açabilir uyarısı geldi.
Uzun zamandır bu konu üzerinde duran Sinpaş Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çelik de sektördeki başıboşluk nedeniyle fabrikasını kapatıp gayrimenkule girenler olduğunu söyledi.
Çelik, “Teknik ve insan hayatını ilgilendiren bir sektör. Buna rağmen dünyanın hiçbir yerinde bu kadar bozuk bir sektör yok. Herkesin rahatlıkla iş yapıyor. Sektöre giren arsayı kat karşılığı, hasılat paylaşım gibi modellerle parasız temin edebiliyor. Sonra da bir yere gidip bir mimari proje yaptırıyor. Ruhsatınızı alıp satmaya başlıyorsunuz. Satabilirseniz problem yok. Ancak işlerin iyi olmadığı bugünkü dönemlerde bütün sektör darbe yiyor. Bu sektörün içinde yıllardır yer alan markalı firmaların piyasasını bozuyor. Markalı bir firmanın yüzde 30 kat karşılığı aldığı bir araziyi dışarıdan gelen biri yüzde 60 gibi bir oranla hiç düşünmeden alabiliyor. Şayet satamazsa işçilerin paralarını ödemeyecek. Sattığı birkaç kişiyi dolandırmış olacak. Malzeme parasını ödemeyecek. Devlet tüketici yasaları düzenledi. Ancak zaten iyi niyetli olmayanların yasalarla bir ilgisi olmuyor. İşçi parası ödenmeyince, devlet sektöre çok farklı bakıyor, haklı davalar bile aleyhimize sonuçlanıyor. Bu da bizi mağdur ediyor. Yasalar ancak bizim gibi ciddi ve kayıtlı çalışan firmaları sıkıntıya sokuyor” dedi.
Ama sıkı durun yeni yasa düzenlemesi ile bunlar değişecek inşallah ve herkesin müteahhit olmasının önü kesilecek. Güzel bir gelişme yalnız yeterli değil. Şirket kurucularından veya ortaklarından en az biri inşaat mühendisi olabilir mesela. Hemen yeni yasa taslağını da inceleyelim.
Yeni Yasaya Bakış
Firmalar yeterliliği kontrol edilerek buna göre sınıflandırılacak. Her firma sınıfının izin verdiği büyüklükteki işleri yapabilecek. Kentsel dönüşüm ruhsatlarında ise ‘bina tamamlama sigortası ya da teminat’ şartı getirilecek.
Meclise gönderilen kanun teklifinde, 3194 sayılı imar kanununda değişiklik yapılması, özel sektörde yapım işlerini yapacak olan müteahhitlerin belirli ekonomik, mali, mesleki ve teknik yeterliliğe sahip olması gibi yenilikler yapılacak.
Kanun teklifinde “Yetki sahibi müteahhitler, yeterliklikleri dikkate alınarak, 9 sınıfta gruplandırılacak, üstelenebilecekleri işler de yeterliliklerle uyumlu olarak tanımlanacak” ifadeleri kullanıldı. Söz gelimi daha önce en çok 100 konut yapmış biri, 1000 konutluk bir işe giremeyecek. Ya da o işin yatırım değerinin yüzde 5’ine bile sahip olmayan firmaya ruhsat verilmeyecek.
Kanun teklifinde kentsel dönüşüm yasasında da günümüz ihtiyaçlarına göre revize edilmesi gerektiği belirtildi. İstanbul’da bir çok bölgede kentsel dönüşüm kapsamında sorunlar yaşanıyor. Firmaların bir kısmı mali sorun yaşayıp çalışmalarını durdurunca hem evi yıkılıp yeni evini bekleyen hem de yapılacak projeden yeni ev alan vatandaşlar mağduriyet yaşamaya başladılar.
Bu mağduriyetlerin yaşanmaması için kentsel dönüşüm kapsamında iş yapacak firmalardan ruhsat verilmeden önce bina tamamlama sigortası yaptırması ya da bakanlıkça belirlenen diğer teminat ve şartları sağlaması istenecek.
Son söz olarak umarız sadece yeni müteahhitleri değil geçmişte bu ünvanı alan tüm kişiler incelenir. Hali hazırda yeni yasanın gereklerini yerine getirenler devam etsin elbette.
Yazımızı paylaşmayı unutmayın…
