Yapı Bilgi Modellemesi (Building Information Modelling) olarak Türkçeye çevrilen ve kısaltması BIM olarak anılan bu kavram nedir?
Bugün ve bundan sonraki zamanlarda bu başlık altında size elimizden geldiğince BIM hakkında bilgiler sunacak ve sürekli yeni gelişmeler oldukça bunları ekleyerek yazımızı tekrar tekrar güncelleyeceğiz.
Öncelikle şunu belirteyim. BIM bir yazılım değildir. Yapının planlama, tasarım, inşaat ve yönetim aşamalarını içine alan akıllı model üzerine kurulan bir süreçtir. BIM tanımlayacak olursak bir yapının fiziksel ve fonksiyonel tüm özelliklerini görebildiğimiz dijital bir modelin oluşturulması ve yönetilmesi sürecidir. Daha kolay bir tanım deneyelim. BIM sürecinde yapıyı iki kere inşa ediyoruz. Birincisi sanal, ikincisi ise reel yani sahada fiziksel olarak. Bu süreci de açarak inceleyelim ve faydalarını görelim.
Süreç Nasıl İşliyor?
- Bina üç boyutlu olarak modellenir.
- Tüm bilgiler bu modele eklenir.
- Bu bilgiler kullanılarak analizler yapılır.
Faydalar Neler?
- Çakışma analizleri ile sahada karşılaşılabilecek çakışmalar önceden tespit ediliyor ve sorun çözülerek fiziksel süreçte vakit ve maliyetten kazanç sağlanıyor.
- Otomatik metraj çıkarılabiliyor. Örneğin kaç pencere var vs gibi.
- Planlama verileri de modele eklendiğinden hangi işin ne zaman yapılacağı biliniyor ve vakit ile maliyetten aynı anda kazanç sağlanıyor.
- İşle ilgili güvenliğin geliştirilmesine olanak tanıyor
- Atıkların azaltılmasını sağlıyor
- Hatalar önleniyor.
- Tekrar eden işlerin maliyetlerinden kaçınılıyor.
Eğer bir modelin herhangi bir bölümü değişirse, BIM yazılımı o bölümün göründüğü bütün görünüşlerde gerekli koordinat değişliklerini otomatik yapar. Çünkü bütün görünüşler aynı bilgi kaynaklıdır. Mimarlar, yapı mühendisleri, müteahhitler işbirliği içinde(eş zamanlı olarak) tasarıma ulaşıp gerekli güncellemeleri yapabilirler ve bilgiler istikrarlı ve koordineli bir şekilde modelin içinde kalmaya devam eder.
Gözümüzde canlandıracak olursak;
Ayrıntılı bir şekilde hazırlanmış bir bine modelinde gezinirken gördüğünüz bir kiriş, bir yangın dolabı veya pencere veya bir priz bunu siz belirleyin, bu birimlerden birine dokunduğunuzda model size sahip olduğu tüm bilgiyi sunacak.
Hangi firma yapacak, kullanılan malzeme ne, ne zaman sahaya sevk edilecek, ne zaman montaja başlanacak, toplam ne kadar adet var, toplam kaç farklı mahalde kullanılıyor, kullanılan betonun cinsi ne, aldığı yük ne kadar, metraj ne, firmaya ne kadar ödeme yapılacak gibi bu örnekleri çoğaltabiliriz.
Peki Hangi Programlar BIM Tabanlı?
Hemen cevap verelim; Revit, Navisworks ve ArchiCAD en çok kullanılanları.
Bugün Türkiye’ de inşaat sektörünün verimi %40. Muazzam bir kayıp var. Yani yaptığımız işin veya imalatın yarısı boşa gidiyor. Buda 2 katı para harcanıyor demek. BIM ile verim artıyor. Tabi bu işletilen BIM sürecine ne kadar zaman ve önem gösterdiğinizde göre de değişiyor.
Dünyada BIM son 10 yılda ciddi bir şekilde yaygınlaştı. BIM olayının öncüleri ABD ve kuzey Avrupa ülkeleri. Örnek verecek olursak bugün İngiltere tüm kamu yatırımlarında BIM kullanılmasını zorunlu kılıyor.
Tabi ülkemizde de gelişmeler olmakta. İstanbul raylı sistemlerde BIM kullanılmasını zorunlu hale getirdi. Örneğin Kabataş-Mahmutbey-Mecidiyeköy metro hattı. Yine 3. hava limanı inşaatında kullanıldı.
Gözünüzde daha rahat canlandırabilmeniz ve daha iyi anlayabilmeniz için aşağıya 2 adet video bırakıyorum.
