Yapılan teknolojik çalışmalarla vücudun içindeki görüntüleri yakalamak için kamera ve ışık kullanan geleneksel endoskopların aksine, son yıllarda optik fiberler aracılığıyla görüntü yakalayan alternatif cihazlar ortaya çıkmıştır. Bu çalışmalar karşımıza, bu sefer daha ince bir endoskop olarak çıkmaktadır.
ENDOSKOP NEDİR?
Endoskop; Fransızca “endoscope” kelimesinden dilimize geçen, yaygın kullanımı tıp alanında olan bir kelimedir. Türk Dil Kurumu kelimeyi “İnsan vücudunun herhangi bir boşluğunu, muayeneyi kolaylaştırmak için aydınlatıp görünür duruma getiren alet, içgöreç.” olarak tanımlamaktadır.
Bilim adamları, hücreden daha küçük nesnelerin 3 boyutlu görüntülerini üretebilen yeni bir endoskop tasarladı. Ayrıca tasarlanan bu cihazın ucu sadece 200 mikron (0.2 mm) boyutunda.
Yeni minimal endoskop herhangi bir lens veya optik, elektrik veya mekanik bileşen içermemektedir. Bu nedenle endoskopun ucu 200 mikron (0.20 mm)’dur ve sadece bu boyutta ölçüm gerçekleştirmektedir.
Yetkililere göre düşük gelirli ülkelerdeki araştırmacıların ve mühendislerin satın alabileceği uygunlukta bir ürün olarak nitelendirilen lenssiz fiber endoskopu bilim insanları incelemiş ve çeşitli değerlendirmelerde bulunmuştur. Bu değerlendirmelere göre; lenssiz fiber endoskop, muadillerine göre çok daha ince, yaklaşık olarak iğnenin büyüklüğünde olup, lifin bükülmesine veya bükülmesine karşı sağlam bir kalibrasyonla, uyarımın yanı sıra minimal invaziv erişime ve yüksek kontrastlı görüntü elde etmeye olanak sağlamaktadır. Ancak bu teknoloji kendi kısıtlılığını da beraberinde getirmektedir. Bu kısıtlılıklardan en önemlisi ve ciddiye alınması gerekeni lenssiz fiber endoskopların karmaşık bir kalibrasyon işlemlerine ihtiyaç duymasıdır.
NASIL GELİŞTİRiLDİ?
Araştırmacılar endoskop uygulamalarında yaygın olarak kullanılan bir tür optik fiberle uyumlu bir fiber demetinin ucuna 150 mikron (0.15 mm) kalınlığında ince bir cam plaka daha eklediler. Yaklaşık 10000 çekirdekten oluşan, 350 mikron (0.35mm) genişliğinde çeşitli deneyler yapıldı.
NASIL ÇALIŞIR?
Bu cihazın merkezi fiber çekirdeği aydınlatıldığında fiber demetine geri yansıyan bir ışın yayılır ve ışığın optik aktarımı olarak ta bilinen aslında ışığın nasıl iletildiğini ölçmek için sanal bir kılavuz oluşturulmuş olur. Böylece optik transfer fonksiyonu da sistemin anında kendi kalibrasyonunu sağlamak için kullandığı önemli verilerin kaynak oluyor.
Araştırmacılar bu cihazı test etmek için 140 mikron (0.14 mm) kalınlığındaki bir kapak altından 3 boyutlu bir görüntü elde etmeye çalıştılar. Bu test aşamasında en etkilendikleri nokta cihazın numunenin hem üstündeki hem de altındaki parçacıkları 3 boyutlu olarak görüntüleyebilmesi oldu.
Bu yeni buluş hem çip tabanlı mekanik hücre manipülasyonu laboratuvar sonuçları hem de optogenetikteki derin doku teknik incelemeleri için önemli olan invazivliği asgari düzeyde tutarak bir yandan gerçek zamanlı kalibrasyon sağlarken bir yandan da 3 boyutlu görüntü elde etmeyi sağlar.
HANGİ ALANLARDA KULLANILIR?
Buluşun optogenetikte veya tıbbi prosedürler sırasında hücrelerin ve dokuların izlenmesinde kullanılması muhtemeldir.
